Het heeft wat voeten in aarde gehad, maar daar is hij: de nieuwe Wajong-wet.
Het getouwtrek over een nieuwe Wajong-wet
Al enkele jaren is er het nodige getouwtrek over het invoeren van een nieuwe, eenvoudigere Wajong-regeling. Deze moet de drie bestaande regelingen (de ‘oude’ Wajong, de Wajong2010 en de Wajong2015) samenvoegen. Alle regelingen uit de oude Wajong en de Wajong2010 komen hierbij te vervallen.
Naar aanleiding van de vele kritiek die er aanvankelijk was op de nieuwe wet, is deze aangepast. De maatregelen met betrekking tot studie zijn per 1 september 2020 ingegaan, de regels die betrekking hebben op de hoogte van de uitkering zijn ingegaan per 1 januari 2021. Maar wat kunnen we van de nieuwe wet precies verwachten?
Laten we eerlijk zijn: de Wajong-wet kon met al zijn regelingen zeker een vereenvoudiging gebruiken. Het idee achter de nieuwe wet is dat arbeidsgehandicapten makkelijker aan het werk kunnen komen en dat dit ook daadwerkelijk loont. Daar kan niemand op tegen zijn, maar natuurlijk moeten Wajongers er zelf niet op achteruit gaan, of onder bepaalde omstandigheden moeten vrezen dat zij hun uitkering kwijtraken. We kunnen wat dat betreft spreken van goed nieuws, zeker ten opzichte van eerder voorgestelde versies van de wet.
Garantiebedrag
Om te voorkomen dat Wajongers er financieel op achteruit gaan, is het garantiebedrag in het leven geroepen. Als blijkt dat iemand door de nieuwe regels uitkomt op een lager inkomen, krijgt diegene een garantiebedrag, zodat het inkomen uiteindelijk hetzelfde blijft. Ga je minder werken, dan vervalt het garantiebedrag na een jaar. Verlies je je baan en vind je binnen 12 maanden een nieuwe baan met hetzelfde aantal uren, dan neem je het garantiebedrag mee.
Het garantiebedrag is ook van toepassing op mensen die zes jaar aaneengesloten hebben gewerkt en bijna zouden instromen in de voortgezette werkregeling, waarbij een aanvulling tot 100% van het minimumloon geldt. Deze mensen ontvangen een garantiebedrag op basis van de voorgezette werkregeling, waardoor zij alsnog 100% van het minimumloon zullen krijgen.
Loont het altijd om te werken?
Het is inderdaad zo dat werken met een Wajong-uitkering gegarandeerd gaat lonen. Als je werkt, heb je altijd een hoger inkomen dan wanneer je alleen een uitkering hebt. Je houdt 30% van wat je bij je werkgever verdient. Werk je met loondispensatie, dan is dit meer dan 30%.
Doe je een opleiding en heb je recht op studiefinanciering, dan behoud je je volledige uitkering, namelijk 70% van het minimumloon (of 75% als je geen arbeidsvermogen hebt). De Wajong2010 bedroeg 25% van het minimumloon voor studerenden.
Onder de nieuwe wet heb je als je studeert mogelijk alsnog recht op Wajong2015, waarvoor je eerst niet in aanmerking kwam wanneer je studeerde en recht had op studiefinanciering.
De coronacrisis en de nieuwe Wajong-wet…
En dan is er natuurlijk nog de coronacrisis. Een situatie waarvan we weten dat deze de gehele economie en iedereen in de maatschappij in meer of mindere mate raakt. Welke impact heeft deze crisis op Wajongers en de hoogte en duur van het garantiebedrag? Er is toegezegd de arbeidsmarktpositie van Wajongers te monitoren tijdens de coronacrisis.
Ook wordt gekeken naar de mogelijkheid om, indien nodig, de garantietermijn aan te passen. Het garantiebedrag kan in dat geval een langere periode geldig blijven dan nu het geval is.
En hoe zit het met het kwijtraken van een Wajong-uitkering?
Voor het voorgoed verliezen van je uitkering hoef je onder de nieuwe wet niet bang te zijn: tot je AOW kun je, mocht je uitkering gestopt zijn, terugkomen in de Wajong. Wel is het zo dat met het UWV de afspraak gemaakt kan worden om een aanbod van passend werk te accepteren. Je bent dan verplicht om een passend werkaanbod te accepteren. Verder kun je zelf je uitkering stopzetten, net als in de Wajong2010 en Wajong2015. Mensen die voor 1980 zijn geboren, kunnen per 18 december 2020 geen aanspraak meer doen op de oude Wajong.
Conclusie?
Er is al met al reden voor ten minste voorzichtig optimisme wat de toekomst van de Wajong betreft. Er zal één Wajong-wet zijn, wat zou moeten leiden tot meer duidelijkheid en minder onzekerheid. Mensen in de Wajong zijn absoluut een groep met potentie die stimulering, ontplooiing en perspectief nodig heeft, maar die zeker ook een gedegen vorm van bestaanszekerheid moet worden geboden. Hopelijk zal de nieuwe Wajong-wet zich laten kennen als een duurzame wet die hierin voorziet.
Ook interessant: lees hier hoe je een Wajonger een (eenmalige) vergoeding uitkeert!