Je werknemer heeft autisme, hoe ga je daarmee om? Er rust een stigma op het hebben van de ontwikkelingsstoornis autisme. Mensen zouden hyperintelligent en niet sociaal zijn: het clichébeeld waar zo nu en dan iets van klopt, maar dat ook veel te kort door de bocht is. Je kunt van ons aannemen: geen twee autisten zijn hetzelfde.
Autisme herkennen bij je werknemer
Daarbij komt dat sommige mensen meerdere ‘stoornissen’ kunnen hebben. Referentiekader en intelligentieniveau spelen ook een rol. Het kan zo zijn dat iemand géén diagnose autisme heeft, maar wel bekend is met de kenmerken. Diegene kan net zoveel last hebben van die (enkele) kenmerken als iemand die maximaal scoort op autisme. De kern is dat jij wilt dat je werknemer zich op zijn gemak voelt op de werkvloer, toch? In dit artikel gaan wij in op hoe jij je werknemers met kenmerken van autisme, en werknemers die openlijk uitkomen voor het hebben van autisme, kunt helpen.
Dit zijn de kenmerken van autisme
De kenmerken die veelal met autisme in verband worden gebracht lichten we hieronder beknopt uit. Tegenover ieder kenmerk kunnen wij met gemak en plezier sterktes neerzetten, maar in dit artikel richten we ons op de uitdagingen die moeilijkheden op de werkvloer kunnen opleveren.
- Sociale intuïtie
Mensen met autisme hebben soms in meer of mindere mate moeite met het aanvoelen van andere mensen en het lezen van non-verbale communicatie. Dit kan, zeker op de werkvloer, voor ongemakkelijke situaties zorgen. Je werknemer praat maar door over iets waarvan jij duidelijk kunt zien dat de interesse bij collega’s ontbreekt. Of een aantal collega’s gaan buiten het werk om iets drinken en je werknemer met autisme dringt zich op.
- Verandering en (on)bekend terrein
Plotselinge veranderingen kunnen stress opleveren voor mensen met autisme en dat is met name omdat ze dan niet (meer) weten wat volgt. Iemand met autisme gaat goed op zekerheden en bereidt zich graag voor. Wanneer de situatie, de toekomst verandert is er meer tijd nodig om voor te bereiden. Is die tijd er niet? Dan heb je kans dat ze in een ‘error’ schieten of zelfs angstig worden.
- Moeite met bewaren van overzicht
Autisme wordt steeds vaker in verband gebracht met simpelweg een ‘andere manier van informatieverwerking’. Bepaalde informatiestromen worden soms trager verwerkt, terwijl soms ogenschijnlijk nutteloze weetjes tot in den treuren onthouden worden. Te veel informatie of informatie die niet snel te plaatsen is kan te veel prikkelen en iemand met autisme is vaak prikkelgevoelig.
- Informatie letterlijk nemen
Dit kunnen ook grappen zijn. Zo werd een van onze kandidaten een keer woest toen een van zijn collega’s een grapje maakte over zijn fiets. Deze jongen had simpelweg niet door dat het een grapje was en voelde zich aangevallen. Opdrachten kunnen ook letterlijk worden genomen en andersom, vaagheden, worden niet begrepen.
Maar wat kun jij dan als werkgever doen?
Best veel. Groeien doen alle werknemers op dezelfde manier: door waardering en ruimte te krijgen. Voor de ene werknemer betekent waardering echter iets anders dan voor de andere. De ene persoon heeft ook meer ruimte nodig dan de andere. Er is geen blauwdruk van hoe je met je (autistische) werknemers om gaat, maar we kunnen je zeker tips geven. Een groot voordeel van autisten is dat ze goudeerlijk zijn. Dit zorgt er in ieder geval voor dat je, als je het vraagt, zult ontdekken wat ze wel of niet fijn vinden. Dat is dus altijd een goede zet. Ga uit van de positieve intentie van je werknemer, probeer te begrijpen waar bepaald gedrag vandaan komt en creëer een gezonde bedrijfscultuur waarin je werknemer zichzelf kan zijn. Een aantal beknopte tips op een rij:
- Vermijd je werknemer oogcontact? Ga er niet direct vanuit dat dit uit onbeleefdheid is. Misschien vindt je werknemer het simpelweg te spannend. Vraag jezelf af of je dat oogcontact echt nodig hebt om te bereiken wat je wil. Verbale communicatie is belangrijk. Zorg dat deze helder en gedoseerd gebracht wordt. Een opdracht tegelijk óf een geschreven structuur waar je werknemer zelfstandig op terug kan vallen.
- Vermijd vaagheden en sarcasme. Vertel concreet en duidelijk wat je wil. Iets ‘snel’ af hebben is onbruikbare informatie voor iemand met autisme, want…wat is snel? Je werknemer zal zich een slag in de rondte werken en wellicht onnodig fouten maken om het maar zo snel mogelijk af te hebben. Deel realistische, concrete deadlines en doelen met je werknemer. Dat helpt.
- Geef je werknemer met autisme tijd om zich goed voor te bereiden en neem iemand mee in wat er komen gaat. Zeker als de opdracht ineens verandert. Idealiter heeft je werknemer een vast aanspreekpunt waar hij/ zij vragen kan stellen als de opdracht niet meer duidelijk is. Dit geeft je werknemer een veilig gevoel. Vraag actief of je werknemer de opdracht begrepen heeft en of er nog vragen zijn.
- Verwacht geen sociale praat. Mensen met autisme praten niet graag om het praten. Antwoorden op vragen kunnen dan ook heel kort zijn. Als je meer informatie uit je werknemer wilt halen, dan is het raadzaam open vragen te stellen.
Als je inzet niet de gewenste resultaten oplevert
Het kan zijn dat je er alles aan doet om je werknemer te begrijpen, maar dat het ondanks je inspanningen niet lukt. Soms ben je samen een bepaald station voorbij en soms is er simpelweg geen openheid over diagnoses, maar wel onbegrip. Wat doe je dan? Als de intentie om te samenwerken er is, maar de samenwerking niet altijd vlekkeloos verloopt, kun je overwegen een jobcoach in te schakelen. Het kan zijn dat die jobcoach zelfs door het UWV betaald zou kunnen worden. Een jobcoach kan helpen de relatie met je werknemer te verduurzamen en het optimale uit je werknemer te halen. Wil je hier iets meer over lezen? Bekijk dan onze bijsluiter. En tot slot, we kunnen het niet laten, een link naar alle mooie eigenschappen die je kunt hebben als je autisme hebt.