Een van de gereedschappen bij het aannemen van personeel met een afstand tot de arbeidsmarkt, is jobcoaching. Maar wat houdt dit in? Wat zijn de voordelen? Jobcoach Ema Najetovic vertelt erover.

Ema is sinds 2018 een van de zestien jobcoaches van Partner in Werk, een jobcoachorganisatie die in Noord-Holland en in Leiden actief is. Ema begeleidt doorlopend zo’n 28 mensen. Zij hebben om verschillende redenen een afstand tot de arbeidsmarkt, zoals een lichamelijke beperking, psychische klachten, of een combinatie daarvan. Er zitten mensen tussen die nog nooit hebben gewerkt; anderen hebben wel werkervaring, maar zijn vastgelopen of hun baan kwijtgeraakt en hebben moeite opnieuw aansluiting te vinden.

Dat het niet altijd vanzelfsprekend is om werk te vinden dat bij je past, weet Ema uit eerste hand: “Ik ben eigenlijk altijd een onwijze jobhopper geweest. Ook al deed ik m’n werk goed, liep ik vaak tegen m’n grenzen aan. Later legde ik pas de link met mijn ADHD.” Na meerdere vervelende ervaringen, vond ze in 2012 haar draai als zelfstandig organisator van verschillende sociale projecten. Zes jaar later werd ze verkozen tot de Alkmaarse gemeenteraad en moest ze haar ondernemerschap opgeven: als raadslid mocht en wilde ze niet meebeslissen over projecten waar ze zelf bij betrokken was.

Op zoek naar een nieuwe baan, kwam ze via een bekende in aanraking met Partner in Werk, een relatief jonge, groeiende organisatie die op zoek was naar nieuw talent. “Toen ik het woord ‘jobcoach’ hoorde, ging er bij mij een vlammetje aan en wist ik: dit is het!”

Maatwerk

“Het is op alle fronten maatwerk”, vertelt Ema. Voordat ze als jobcoach een kandidaat via WSP-NHN aan een potentiële werkgever voorstelt, is er soms al een heel re-integratietraject aan voorafgegaan. Dit is erop gericht om de stap naar arbeid te verkleinen. “Er is geen blauwdruk hoe je dat moet doen: je laat iemand in kleine stapjes succeservaringen beleven, om sterker te worden en een breder perspectief te krijgen. Voor iemand die al lang geïsoleerd thuis zit, kan eens per week een activiteit buiten de deur al een doel zijn.

Voor een ander kan dat zijn door mee te draaien op een werkervaringsplaats: een onbetaalde werkplek, waar iemand actief aan persoonlijke doelen of werknemersvaardigheden werkt. Heel belangrijk is dat je zonder oordeel naast die persoon staat en een vertrouwensband opbouwt. Je gaat samen echt op zoek: Waar ligt iemands interesse, talent en valkuil?”

Als de kandidaat daadwerkelijk klaar is voor een betaalde baan, komt jobcoaching pas om de hoek kijken: dit is erop gericht om die baan duurzaam te behouden. Ook hier is sprake van maatwerk, wat al begint bij de vacature: “We moeten zowel onze kandidaten als de werkgever beschermen. Een vacature moet gewoon maar net passen. Daar kijken we heel streng naar, dus als we denken dat er een match is, kun je ons vertrouwen op de inschatting die we maken. Als er nét geen match is, kunnen we proberen te ‘jobcraften’: dan kijken we of we met praktische aanpassingen de samenwerking passend kunnen maken.“

Als de match er is, adviseren we zowel het bedrijf als de kandidaat hoe met elkaar om te gaan en welke stappen samen te zetten. We helpen bij het inwerken en ervoor te zorgen dat iedereen weet wat er wordt verwacht. Daarnaast helpen we de kandidaat vaardigheden aan te leren: iemand kan misschien niet goed omgaan met kritiek, of moet juist leren assertiever te zijn. Maar ondersteuning in de privésituatie is net zo goed van belang: als je thuis goed functioneert, functioneer je ook beter op je werk. Daarom hangen we soms met zorginstellingen of bewindvoerders aan de lijn.”

Iets betekenen

Er zijn veel voordelen voor bedrijven die een kans bieden aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. “Op het moment dat je als werkgever iemand aanneemt die wordt begeleid door WSP-NHN en een jobcoach, krijg je daarmee automatisch een adviseur. Wij stellen je op de hoogte van alle stimuleringsmaatregelen, om al het mogelijke voordeel uit zo’n plaatsing te kunnen halen.

“Maar het belangrijkste is natuurlijk wat je voor iemand betekent. Ik geloof dat iedereen mee wil doen en dat niemand een buitenbeentje wil zijn. Dat kan je als werkgever betekenen voor mensen: je kunt ze die plek bieden waar ze zich deel voelen van de maatschappij. Dat is misschien wel het mooiste wat je iemand kunt geven: het gevoel erbij te mogen horen, waardevol te zijn. Als het ons lukt, samen met WSP-NHN en een werkgever, om de juiste persoon om de juiste plaats te zetten, dan heb je gewoon goud. Dat zijn de momenten waarop ik fluitend thuis kom.”

Niet alleen de werkgever en de kandidaat hebben daar baat bij, ook op de andere werknemers heeft dat een positieve invloed, zegt Ema: “Op het moment dat een bedrijf z’n sociale rol pakt, voelen werknemers in het algemeen veel meer verbinding met hun werkgever. Ze halen meer voldoening uit hun werk, nog meer dan wanneer bijvoorbeeld het product dat ze maken nuttig is.

“Het is niet voor niets dat de wat grotere en beursgenoteerde bedrijven daar al een heel beleid omheen hebben gebouwd. De midden- en kleine bedrijven vinden het vaak allemaal nog best ingewikkeld. Ze weten niet helemaal hoe ze die sociale rol aan moeten pakken en zien het vaak nog eerder als last dan als waarde. Maar de wat grotere bedrijven hebben die waarde allang al ontdekt, naar collega’s toe én naar zichzelf: als werkgever kun jij uiteindelijk iets voor een ander betekenen. Jíj kan iemand mee laten doen.

“En de kans dat dit lukt, is met de hulp van WSP en een jobcoach stukken groter.”

Dit interview is eveneens te lezen op de website van Werkgevers Servicepunt. Wij danken het Werkgevers Servicepunt voor dit interview en de prettige samenwerking.