Psychische problemen komen veel voor. Jaarlijks heeft ongeveer 20% van de Nederlanders te maken met psychische problemen. Sinds enkele jaren neemt langdurig verzuim als gevolg hiervan snel toe.

De cijfers

Volgens Arboned is op dit moment 34% van het verzuim het gevolg van psychische klachten, dit was twee jaar geleden nog 30%. Het hiermee samenhangende verzuim duurt ook steeds langer: gemiddeld 220 dagen in de eerste helft van 2018 ten opzichte van 197 dagen in 2017 en 167 dagen in 2016. Psychische problemen nemen ieder jaar toe en zijn goed voor meer dan de helft van de verzuimkosten! Eerder dit jaar werd bekend dat er zo’n 7,5 miljoen werkdagen verloren gaan door psychische klachten en dat neemt alleen maar toe.

Zorgen om toename verzuim

Voor werkgevers is dit slecht nieuws. Zij worden belast met extra kosten en (intensieve) re-integratie-inspanningen. Tevens kunnen ze te maken krijgen met een verhoging van de werkgeverspremie als een medewerker na 104 weken wordt toegelaten tot de WIA. Voor collega’s stijgt de vaak al hoge werkdruk met als gevolg dat er meer mensen uit kunnen vallen.

(Preventieve) tips

Volgens cijfers van het TNO is 25% van het verzuim werkgerelateerd en wordt dit vooral verzaakt door psychosociale arbeidsbelasting (PSA) zoals bijvoorbeeld pesten, agressie of discriminatie of door te moeilijk (of te makkelijk) werk of een te hoge werkdruk. Verzuim van werknemers wordt mede bepaald door de balans tussen arbeidsbelasting en iemands belastbaarheid. Een verstoring hierin is een belangrijke voorspeller van verzuim. Gelukkig kun je iets doen om verzuim te beperken:

• Inventariseer hoe het staat met de werkdruk en hoe mensen dit ervaren. Is de werkdruk te hoog? Onderzoek dan samen hoe dit aangepakt kan worden. Langdurig hoge werkdruk vormt een risico met (langdurig) ziekteverzuim als gevolg.
  
  
• Hoe is het met de belastbaarheid van medewerkers? Soms is niet de werkdruk het probleem, maar de belastbaarheid van een medewerker. Die kan tijdelijk maar ook langdurig verlaagd zijn. Door dit in kaart te brengen en hierop in te spelen kun je de kans op verzuim zoveel mogelijk beperken.
  
  
• Onderzoek de mate van ‘werkgeluk’. Zijn medewerkers nog blij met hun baan? Worden ze voldoende uitgedaagd en zijn de omstandigheden zodanig dat men in staat is om normaal te functioneren? En, last but not least, hoe zit het met de werksfeer? Voelen mensen zich veilig in de organisatie? Heeft iemand last van privé-omstandigheden zoals rouw, relatieproblemen, een ziek kind etc? Dan gaat dit meestal ten koste van het psychisch functioneren. Bespreek met de werknemer wat er (tijdelijk) nodig is om verzuim te voorkomen/verlagen. Met andere woorden, verhoog de verzuimdrempel. Laat iemand bijv. meer thuis werken, later beginnen, bied een rustigere werkplek, kortom: onderzoek wat iemand nodig heeft om zo goed mogelijk te kunnen blijven functioneren en voorkom verzuim. Ziek zijn is geen keuze, verzuim meestal wel!
  
  
• Onderzoek de arbeidsverhoudingen: krijgen mensen voldoende waardering, is het management voldoende aanwezig, kunnen werknemers ergens terecht met hun problemen en vragen? Is er bij bepaalde gebeurtenissen voldoende sociale en emotionele ondersteuning? Bied praktische hulp. Sommige medewerkers kunnen baat hebben bij gesprekken met een psycholoog, maar kunnen dit (vanwege het eigen risico) niet betalen. Je zou als werkgever kunnen besluiten om enkele sessies te vergoeden zodat je werknemer toch hulp gaat zoeken (na enkele sessies is iemand door het eigen risico heen en worden de behandelingen vergoed). Maak de afweging: verzuim is al snel duurder!
  
  
• Is iemand al ziek en zit hij/zij thuis? Verlaag de hersteldrempel. Onderzoek samen wat iemand nog wel zou kunnen. Volledige arbeidsongeschiktheid komt maar zelden voor.

Het is belangrijk om verzuim aan te pakken.

Verzuim leidt namelijk vaak tot:

• Stijging werkdruk collega’s
• Stijging werkdruk leidinggevende
• Kwaliteitsverlies
• Een minder prettige werksfeer
• Een hoger verloop
• Hoge kosten en extra inspanningen m.b.t re-integratie

Tot slot:

Als werkgever heb je op basis van het arbeidsrecht een vergaande zorgplicht voor je personeel. De werkgever is verplicht om de veiligheid en gezondheid van zijn werknemer serieus te nemen, te beschermen en actie te ondernemen als dit nodig is. Wie deze zorgplicht serieus neemt reduceert de kans aanzienlijk om aansprakelijk te worden gehouden voor fysieke en/of psychische schade.

Als werkgever of leidinggevende heb je een belangrijk(e) aandeel in en taak bij verzuim, direct en indirect. Worstel jij met (aankomend) verzuim en wil je hiermee aan de slag? Neem dan gerust contact met ons. Onze arbeidsmarktspecialisten en jobcoaches helpen je graag verder.